MEZHEPÇİ SİYASETİN ÖLÜMÜ

1980’ler sonunda dünya sosyalist sistemi çökünce, dünyada yeni bir düzen oluştu ve bu düzenin en önemli özelliklerinden biri de etnik ve dini kimliklerin öne çıkması oldu. Irkçılıkla beslenen milliyetçilik ciddi pirim yapıyor hale geldi. Emek sermaye çelişkisi yerini dini ya da etnik kimliklere bıraktı, uluslararası güçlerin de müdahaleleriyle kimlik siyaseti gerilimi, kutuplaşmayı ve savaşları tetikledi, arkasından başlayan göç dalgası da her yerde “kültürel kimlikler” üzerinden ırkçılığı tetikledi. Bu gerçek önce Balkanlarda ve İslam coğrafyasında kan ve gözyaşına dönüştü… Kılıçdaroğlu geçen hafta “Kürtler” dün de “Alevi” videosuyla bu yaraya parmak bastı ve “Unutma, tek bir oyla sen bu ülkeyi can yakan mezhep tartışmalarından, bataklığa dönüştürülen Orta Doğu’dan çekip çıkaracaksın, ait olduğu yere taşıyacaksın” diyerek olması gerekeni işaret etti, yeni bir perspektif sundu ve Cumhuriyetin ikinci yüzyılında “bütün renklerin” yan yana kardeşçe yaşadığı yarının Türkiye’sini işaret etti! Çok açık ki, bu topraklar siyasal iktidarların yüzlerce yıla yayılan kimlikçi siyasetinden, mezhepçi siyasetinden çok çekti. Ayrımcı ve kutuplaştırıcı siyaset yalnızca “yazılı olmayan kardeşlik hukukunu” öldürmedi, iftiraların ve kışkırtmaların yönlendirmesinde derin acılar yaşattı. “Etle tırnak gibiyiz” söylemi büyük bir yalan olduğu gibi, kimlik siyaseti ülkeyi ilerletmedi, tam tersine geriletti… Etnik ya da inançsal kimlikler üzerinden yapılan siyasetin kapsayıcı ve kucaklayıcı değil, ayrıştırıcı ve bölücü olduğuna kerelerce tanıklık ettik. Anayasa’da vurgulanan “eşit yurttaşlığın” uygulanbilir olmadığına, devletin inançlar ve kimliklere karşı “hakem” rolü oynamadığına, tam tersine “taraf” olduğuna kerlerce tanık olduk. Meydanlarda insanların Alevi, Zaza, Ermeni gibi kimliklerinden dolayı yuhalandığına tanıklık ettik… Devletin “hakem” olması için herhangi bir inançsal ya da etnik kimliğe yaslanmaması gerekir. Herkesin kendi kimliğiyle barışık olduğu, eşit yurttaşlığın uygulandığı bir Türkiye hedef büyütür. Bu hedef büyütme becerisi de açık ki, kutuplaşmadan beslenen mevcut iktidarın değil, demokrasi isteyen bütün siyasi aktörlerin ortak görevi. Kılıçdaroğlu bu yolu açarak “gelin, bu ayrıştırıcı sistemi kökünden yıkalım” çağrısı yaptı. Şimdi beceri, bu çağrıya kulak verip büyütmede… 20 Nisan 2023, İstanbul Necdet Saraç